اقتصاد سیاسی رانت‌‌جویی در بودجه‌ریزی دولتی ایران

این مقاله به بررسی فرایند رانت‌جویی در نظام بودجه‌ریزی دولتی ایران می‌پردازد با این هدف که چهارچوبی تحلیلی برای درک بهتر فرایند رانت‌جویی در بودجه‌ریزی دولتی کشور، به دست دهد. در واقع، تمرکز مقاله بر اقتصاد سیاسی و جنبه کلان سیاست‌گذاری دولت و به‌طور مشخص بر فرایند بودجه‌ریزی دولتی در ایران است. در این مقاله، ابتدا مسئله مورد مطالعه، با رویکرد نظریه «انتخاب عمومی» تبیین می‌شود، سپس الگوهای تعامل میان تأمین‌کنندگان منابع عمومی و تیم سیاسی بررسی می‌شود. در این خصوص چهار الگوی تعاملیِ اقناع مالی، مبادله مالی، اجبار مالی و امتناع مالی شناسایی و تحلیل می‌شوند. در پایان نیز شیوه رانت‌جویی طیف کارگزاران بودجه‌ریزی دولتی (تأمین‌کنندگان منابع عمومی، سیاست‌مداران، بوروکرات‌ها و گروه‌های فشار) و نیز ‌سازوکارهایی تحلیل می‌شوند که به‌نظر می‌رسد به تسهیل این فرایند در ایران کمک می‌کنند.